Creatieve mensen geven Spijkenisse een eigen karakter

Een stad is meer dan alleen materie. Ze bestaat niet alleen maar uit gebouwen en functies. Het karakter van een stad wordt vooral bepaald door haar inwoners met hun dromen, gevoelens van geluk, verlangen, angst en eenzaamheid. Die onmeetbare eigenschappen geven een stad karakter, een eigen ziel. Het probleem is echter dat met name de nieuwe steden – in de naoorlogse periode meestal razendsnel gegroeid - vaak niet worden beschouwd als een gemeenschap, een community, maar als een handelsartikel, een commodity. Het aantrekken van zo veel mogelijk creatieve, jonge mensen kan dat probleem helpen oplossen. De vraag is: hoe krijg je ze naar een betrekkelijk nieuwe stad als Spijkenisse?

Als we het hebben over het beeld van een stad, dan moeten we vooral denken aan de verhalen die worden verteld. Die hebben soms zo veel zeggingskracht dat het beeld zich zelfs vasthecht bij mensen die nog nooit een stap in die stad hebben gezet. Naarmate de verhalen rijker en gedifferentieerder zijn, komt een stad meer tot leven en benadert de beeldvorming de werkelijkheid.

Geen uitgesleten stenen

Het probleem van de in de Nederland snel gegroeide gemeenten – de nieuwe steden - van na de oorlog is, dat deze nog geen ‘uitgesleten stenen van borrelaars voor het eten’ voor kroegen hebben, geen jaarringen van grachten die honderden jaren oud zijn. Geen kathedralen, waar pelgrims langstrokken op weg naar hun bedevaartsoorden. Geen cohesie door het jarenlang schuren van bevolkingsgroepen tegen elkaar.

Toch hebben veel groeikernen zoals Spijkenisse in de naoorlogse periode laten zien wat ze wel kunnen. Ze hebben het immers gepresteerd om in een kleine veertig jaar een compleet nieuwe bevolking te huisvesten, daarvoor een infrastructuur te creëren met veelal uitstekende sociale voorzieningen, een aantrekkelijk stadscentrum met vaak een theater/bibliotheek, Levende steen (kerk als ontmoetingsplek) en bioscoop, en een ruim aanbod aan culturele voorzieningen. De stad als ‘maakbaar bouwobject’.

Culturele uitvinders

Ondanks het culturele aanbod is toegeven dat je in een groeikern woont hachelijk, zeker in culturele kringen in de grote, oude steden. Voornaamste bezwaar van de grootstedelijke culturele elite tegen de nieuwe stad is namelijk niet het ontbreken van een gevarieerd aanbod aan kunst en cultuur, maar juist het gebrek aan culturele dynamiek. Het ontbreekt in de nieuwe steden aan de aanwezigheid van ‘culturele uitvinders’. Dat maakt het voor grote groepen – jonge - mensen juist aantrekkelijk zich in de grote stad te vestigen.

Menselijk kapitaal is één van de belangrijkste productiefactoren is in de hedendaagse kenniseconomie. Daarom volgen bedrijven steeds vaker de hoogopgeleide werknemers naar die grote, oude steden. Het beleid van de nieuwe steden zou er dus juist op gericht moeten zijn hun hoogopgeleide inwoners aan zich te binden en nieuwe aan te trekken. Door de aantrekkingskracht van de kunst- en cultuursector op high potentials zijn kunst en cultuur dus ook van belang voor het aantrekken van bedrijven en het stimuleren van de werkgelegenheid in de nieuwe stad. Kunst en cultuur vormen een essentiële voorwaarde voor de ontwikkeling en bloei van de stedelijke economie.

Klimaat van openheid

Ook kunstenaars vervullen dus een belangrijke rol binnen de stedelijke economie. De aanwezigheid van kunstenaars in alle sectoren stimuleert in een stad een klimaat van tolerantie, openheid en diversiteit, doordat kunstenaars over het algemeen vrijdenkend, creatief en vrijzinnig georiënteerd zijn. Dit trekt niet alleen andere bevolkingsgroepen - waaronder hoogopgeleiden - aan, maar genereert ook een klimaat van kennisoverdracht, innovatie en ondernemerschap in een stad. Dat is niet verwonderlijk: in veel functies in het bedrijfsleven waarin kunstenaars actief zijn worden vooral originaliteit, creativiteit en authenticiteit hogelijk gewaardeerd.

Instromen

Onderzoek naar de arbeidsmobiliteit van werknemers wijst uit dat relatief veel kunstenaars instromen in banen in de creatieve zakelijke dienstverlening. Voorbeelden zijn uitgeverijen, reclamebureaus, ontwerpbureaus en persbureaus. Waar de kunstsector zelf wellicht niet geassocieerd wordt met een hoge toegevoegde waarde in economisch opzicht, worden de hierboven genoemde bedrijfstakken, die profiteren van de instroom van creatieven uit deze sector veelal gerekend tot kernsectoren van de moderne kenniseconomie. Daarnaast leveren creatieve mensen niet zelden concrete bijdragen aan de culturele initiatieven in de stad. Deze initiatieven bevorderen op hun beurt de levendigheid in de stad.

Ook in Spijkenisse is wel degelijk een aantal creatieven actief. Hun activiteiten wordengestimuleerd en zichtbaar gemaakt in NisseWaardAteliers, zodat ze bijdrage leveren voor een nieuwe identiteit voor de stad.

Een boekbinder, modeontwerpster, edelsmid, keramiste, schilder/musicus, beeldhouwer en een glasatelier en twee lokalen voor educatieve doeleinden.